BEGROTING 2019

Algemene Beschouwingen

5 november 2018

Vooraf

Voorzitter, collega raadsleden, portefeuillehouders, luisteraars van Beat FM en toehoorders,

Dank aan iedereen die aan deze begroting hebben bijgedragen. Dank ook voor de informatie en toelichting die tijdens de raadsinformatieavond en in het technisch vragenuurtje zijn gegeven.

De kadernota en deze begroting voor 2019 zijn beleidsarm. Omdat er net gemeenteraads-verkiezingen zijn geweest en er eerst een coalitieakkoord moest worden gesmeed, aldus de coalitie. Ook de kadernota en de begroting voor 2018 waren beleidsarm. Omdat de gemeenteraadsverkiezingen net voor de deur stonden. In deze redeneertrant blijven er dus telkens twee jaar over voor kadernota’s en begrotingen die meer zijn dan een financieel technische doorrekening. Waarbij de opstellers vervolgens opgewekt verklaren dat er “nog heel veel ruimte is om zaken aan te passen”. Maar ruimte om tot een raadsbreed akkoord te komen, was er de afgelopen maanden helaas niet!

Beleidsarm dus. Is er dan geen beleid? Gemeentebelangen Heiloo heeft het idee dat er wel degelijk beleid is; namelijk het koste wat kost realiseren van een aantal grote projecten. Dit beleid is als een trein die doordendert. Die op tijd elk station moet aandoen terwijl de lading niet stevig staat en niet alle passagiers de gelegenheid krijgen om in te stappen.

Want niet alleen heeft de oppositie geen deel gehad aan de totstandkoming van het coalitieakkoord waar deze begroting de neerslag van vormt, ook de helft -min 100- van de Heilooer kiezers staan buiten spel.

Waar gaat deze trein eigenlijk heen? Wij beoordelen dat aan de hand van de drie fundamentele waarden van Gemeentebelangen Heiloo: sociaal, groen en duurzaam.

Sociaal

In 2015 en 2016 is elk jaar ruim 1 miljoen aan budget voor het Sociaal Domein niet uitgegeven. Ook over 2017 houdt Heiloo bijna 1,5 mln over op het programma Samenleven (1B). Toch blijft het totale budget voor het Sociaal Domein al jaren vrijwel hetzelfde. Ook voor 2019, ondanks de nieuwe systematiek van reëel ramen. Is dat om opnieuw een overschot te creëren de dat straks via de Algemene Reserve af te romen naar de grote projecten?

Waarom zo beknibbelen op bijvoorbeeld de tarieven voor jeugdzorg. In 2017 moest Triversum een opnamestop instellen. In 2018 moest Parlan dezelfde maatregel nemen. Weer is sprake van een stevig geschil met de jeugdzorgaanbieders en opnieuw dreigt een rechtszaak.

Kan de wethouder toezeggen dat het Sociaal Domein in 2019 niet opnieuw de grote projecten financiert en dat het niet uitgegeven budget behouden blijft voor het Sociaal Domein?

Zo verdwijnt het niet uitgegeven budget voor het Sociaal Domein in de voorziene verliezen op projecten zoals Zandzoom en de Aansluiting A9 en waarmee Heiloo de ongestructureerde overloop uit Amsterdam vanwege Airbnb en “verkamering” faciliteert en zelfs mede-financiert.

Nederland en dus ook Heiloo staan voor een aantal grote sociale uitdagingen, lezen we in de begroting van Heiloo . De aanpak ervan is opgenomen in het landelijk Interbestuurlijk Programma (IBP). Op grond van dit programma gaat extra aandacht en extra budget naar armoedebestrijding, schuldhulp, WMO, huishoudelijke hulp, pleegzorg etc. Maar ook klimaat en duurzame energie.

Gemeentebelangen Heiloo wenst meer inzicht in het effect van deze extra IBP aandacht en IBP budget. Bij de behandeling van de Kadernota heeft Gemeentebelangen Heiloo aangedrongen op onderzoek naar de Doelmatigheid en Doeltreffendheid van het beleid inzake deze taakgebieden. Dit mede omdat de Rekenkamercommissie van BUCH in haar advies d.d. 24 oktober 2016 constateerde dat doelmatigheids- en doeltreffendheidsonderzoek de afgelopen jaren weinig aandacht heeft gekregen. Daardoor wordt het budgetrecht van de raadsleden niet ten volle benut en kan de raad haar werk niet doen.

Heiloo heeft sinds 2014 geen onderzoeken gedaan. Zelfs het toegezegde Onderzoeksplan 2018 moet nog verschijnen! Voor 2019 is er geen Onderzoeksplan en is er ook geen onderzoeksbudget in de begroting opgenomen.

Gemeentebelangen Heiloo herhaalt daarom haar verzoek aan het college om onderzoek te doen naar de Doelmatigheid en Doeltreffendheid van met name de IBP gelden en vraagt het college hiervoor budget te reserveren.

Om te voorkomen dat het extra budget opnieuw via overschotten en via Algemene Reserves naar de verlieslatende grote projecten gaat. Geld voor de zorg moet aan de zorg besteed worden! Vandaar een motie hierover.

Groen

Onze groene ruimte is belangrijk, maar bijzonder kwetsbaar. Hoeveel verkeer, recreatie en agrarisch gebruik kan de natuur en ons leefmilieu nog aan? Hoe gaat Heiloo om met haar rentmeesterschap? We moeten ons richten op de generaties die na ons komen en verder kijken dan ons eigen belang, ook op financieel gebied, aldus éen van de coalitiepartijen vorig jaar.

De biodiversiteit is alarmerend teruggelopen binnen één generatie. De onze! Wereldwijd zijn de populaties wilde dieren met 60% afgenomen. In Nederland is 76% van de insecten verdwenen. Juist insecten hebben vele ecologische functies; in de voedselketen, als opruimers van afval en als bestuivers, ook van onze landbouwgewassen.

Hier ligt een taak, voor Heiloo. Voor ons! Iedere grotere gemeente heeft een ecoloog. De BUCH met circa 100.000 inwoners moet het doen met 3 groenbeheerders waarvan 2 functies vacant zijn. Het Groenbeleid van Heiloo schiet ernstig tekort. Zo wordt er slechts kleinschalig op vrijwilligersbasis, voor maar 25.000 euro per jaar met Groenspoor geëxperimenteerd op het GGZ terrein, met biologische bolletjes in bermen, fruitbomen op geluidswallen en tuinadvies tegen tegeltuinen. Maar de agrarische sector –naast het verkeer een grote CO2 producent- mag blijven groeien en niet “onnodig” worden gehinderd. Zo mag de 17 hectare weidevogel - en Oer IJ gebied -dat voor de Aansluiting A9 wordt opgeofferd- gewoon alleen financieel worden gecompenseerd. En wordt verdere verstoring van dit aangetaste stuk natuur door recreatie - namelijk een fietspad van de Lagelaan naar Akersloot en een Uitkijktoren- gewoon toegestaan.

Gemeentebelangen Heiloo vraagt het college om te borgen dat de gemeente Heiloo zo snel mogelijk over adequate, professionele ecologische deskundigheid kan beschikken om het Groenbeleid voor 2019 te actualiseren en in lijn te brengen met de uitdagingen waarvoor onze generatie nu staat. Het is 5 over 12. En uiteraard hiervoor budget te reserveren.

Duurzaam

Ondanks toezeggingen is er nog steeds geen evaluatie van het Actieplan Duurzaamheid 2017. Ook is het Uitvoeringsprogramma 2018 nog niet vastgesteld. “De projecten uit het actieplan 2017 lenen zich veelal niet voor een daadwerkelijke evaluatie. Dit omdat de uitwerking vrijwel niet meetbaar is en daardoor niet direct aan de klimaatdoelstellingen uit het beleid kan worden verbonden”, lezen we in de toezeggingenlijst van de Commissie Openbare Ruimte. Het Duurzaamheidbeleid blijkt tot nu toe een wassen neus! In de voorliggende begroting staan bij duurzaamheid en milieutaken fraaie doelen zoals 20% CO2 reductie, 20% energiebesparing en 20% duurzame energieopwekking.

Gemeentebelangen Heiloo zou graag van het college vernemen of en wanneer het Actieplan Duurzaamheid 2019 en het Uitvoeringsplan 2019 worden vastgesteld én wat de nul-metingen zijn –waartegen bijvoorbeeld de 20% wordt afgezet- en welke meetmethoden zullen worden gebruikt om in 2020 te meten of de doelstellingen behaald zijn. Vandaar een motie ook hierover.

In 2017 sprak één van de coalitiepartijen de hoop uit “dat – met een goed georganiseerde inspraakprocedure van betrokken inwoners – we het nieuwe Verkeersplan nog voor de verkiezingen kunnen vaststellen”. Inmiddels zijn we ettelijke verkeerspaaltjes verder en wat blijkt? Over het Verkeersplan mochten de inwoners ”meedenken”. Daarvoor werd een strak geregisseerde denktank opgetuigd. Vervolgens zijn alle betrokkenen gepasseerd en heeft de coalitie het terugvalscenario doorgedrukt. Tot op heden is er geen integraal afgestemd Verkeersplan. Over de aanpassing van de Vennewatersweg hebben niet alleen de inwoners, maar zelfs de projectontwikkelaar gevraagd om eerst meer passende alternatieven uit te werken. Weer zijn betrokkenen gepasseerd en heeft de coalitie een scenario zonder fietstunnel doorgedrukt. Het kan nog fraaier. Bij het bestemmingsplan voor de Golfclub -met tunnel - wordt de fase van inspraak gewoon overgeslagen. Omwille van de voortgang. En het geld voor de geluidswal Plan Oost staat nog bij de Algemene Reserves. Niets inspraak! De trein mag immers geen vertraging oplopen. Overigens, plannen voor het OV heeft men niet . Waarom niet inzetten op dubbel spoor met oog op de toekomst?

Tot slot

De begroting is een financieel stuk. Wij besluiten dan ook met 2 financiële opmerkingen:

Deze begroting geeft feitelijk alleen de mutaties weer in de vorm van een V (voordelig) en N (nadelig) en biedt geen inzicht in de totale bedragen waar die mutaties betrekking op hebben. Zo ontbreekt inzicht in het effect van de afwijking ; is 30 N tov. 300 of 3000? Gaat het om 10% of om 1 %?

Gemeentebelangen Heiloo herhaalt hierbij de eerdere verzoeken aan het college om-al is het maar in een bijlage- eens per jaar de totale initiële budgetten te vermelden zodat de raad inzicht krijgt in de impact van de mutaties en financiële trends

Het blijkt dat de begrotingen van Heiloo en de BUCH verweven zijn. In bepaalde posten staan zowel de kosten die Heiloo zelf maakt als die door de BUCH worden gemaakt.

Gemeentebelangen Heiloo wenst een duidelijkere scheiding tussen de cijfers die puur op Heiloo betrekking hebben en de cijfers die de BUCH doorbelast. Wij willen de doorbelasting in totaal en per post zijn. Als was het maar om te zien of er door Heiloo extra personeel wordt ingehuurd als de BUCH kwalitatief of kwantitatief geen capaciteit kan leveren.

Deze begroting maakt het de raad feitelijk onmogelijk om zijn controlerende functie uit te voeren.

naar homepage