KADERNOTA 2024

ALGEMENE BESCHOUWINGEN

17 juli 2023

Vooraf

Voorzitter, raadsleden, belangstellenden hier in de zaal en thuis,

Allereerst een woord van dank aan allen die hebben bijgedragen aan deze Kadernota 2024.

Een Kadernota 2024 die, zo lezen we, op basis van het collegeprogramma “een uitwerking vormt van de ambities voor 2024”. En die “een inhoudelijke richting en financiële ruimte voor de komende begroting aangeeft”.

Bij dat laatste zet Gemeentebelangen Heiloo grote vraagtekens. Op pagina 5 van de Kadernota 2024 staan welgeteld 16 ambities. Allemaal zonder enige indicatie van prioriteit, beslag op de financiële ruimte, beleidsbasis (oude coalitieakkoord of nieuw beleid) en aard van de concrete werkzaamheden. Gaat het om voorbereiding, onderzoek of uitvoering?

Hoezo is dit alles richtinggevend? Hoezo wordt de financiële ruimte aangegeven?

Gemeentebelangen Heiloo heeft op 3 juli in de Raadsinformatieavond over de Kadernota expliciet gevraagd om deze extra informatie over die ambities. Zowel CDA als PvdA heeft deze vragen afgelopen week nogmaals schriftelijke gesteld. Dank aan hen hiervoor! Het college heeft deze cruciale vragen echter afgedaan met slechts één gelijkluidend, ontwijkend en nietszeggend antwoord. Daarom dienen wij een motie in met in het dictum het verzoek om alsnog deze informatie in een toelichting te verstrekken voorafgaand aan de Begroting 2024.

Op het sluitend perspectief voor 2023-2025 is ook het nodige af te dingen. Gemeentebelangen Heiloo zet dan ook grote vraagtekens bij de gehanteerde aannames voor de 10 grootste risico’s, waaronder de Aansluiting A9 en Zandzoom. Zo is de kans op een prijsstijging van de Aansluiting A9 niet 70% zoals in de risicoanalyse staat, maar 100%! Al was het maar omdat wordt uitgegaan van kostenramingen uit 2021! Dat wordt zelfs expliciet bevestigd op pagina 8 van de Kadernota 2024. Kortom, het risicoprofiel is te rooskleurig voorgesteld en de daarop gebaseerde weerstandsratio dus ook.

Vraag: Gemeentebelangen Heiloo vraagt het college hierbij om een realistische risico-inventarisatie en om naast deze Kadernota 2024 ook een worst case scenario af te geven

Gemeentebelangen Heiloo wil in dit verband nog even wijzen op het politieke besluit van enkele jaren geleden om het potje Reserve Grote Projecten –als enige bestemmingsreserve- onderdeel te laten zijn van het weerstandsvermogen om de weerstandsratio te verhogen.

Zonder deze boekhoudkundige trucs zit de weerstandsratio ver onder het minimum vereiste!

Naast het risico worden ook de kosten te rooskleurig voorgesteld. Zoals al aangegeven ontbreekt het financiële ruimtebeslag voor de uitvoering van de 16 ambities en wordt voor de Aansluiting A9 nog uitgegaan van de kostenraming uit 2021. In de laatste Kwartaalrapportage Aansluiting A9 uit 2021 lezen we dat de kosten medio 2023 geactualiseerd zouden worden. Dat is nog niet gebeurd. Om te voorkomen dat die actualisatie pas ná de vaststelling van de Kadernota en Begroting 2024 plaats vindt, dient Gemeentebelangen Heiloo een motie in met in het dictum het verzoek om de kosten te actualiseren voorafgaand aan de Begroting 2024.

Vraag: In 2020 viel de coalitie van VVD, H2000 en CDA over de extra kosten voor de Aansluiting A9. Besloten is toen 1,7 miljoen als laatste toevoeging en geen cent meer. Als nu de kosten opnieuw blijken te zijn gestegen, gaat het college van Heiloo opnieuw de portemonnee trekken, ja of nee?

Dan het “ravijn”, oftewel de circa 3 miljoen euro verlaging van de Rijksbijdrage aan de gemeente Heiloo met ingang van 2026. In de Kadernota staat dat Heiloo vanaf dát jaar flink moet ombuigen. Gemeentebelangen Heiloo vindt dat al in 2024 moet worden geanticipeerd op een kleinere financiële speelruimte. Want niet alleen de Rijksbijdrage gaat omlaag, met ingang van 2027 moet Heiloo ook rente en aflossing betalen op een lening van bijna 60 miljoen. Hiervoor moet jaarlijkse 1,5 miljoen uit de exploitatie oftewel lopende rekening worden betaald!

Wachten op de Miljoenennota in september om pas daarná te gaan ombuigen en die ombuigingen pas in de Kadernota 2025 verder uit te werken, vindt Gemeentebelangen Heiloo in deze onzekere tijden onverantwoord, misleidend en vooruitschuiven van problemen.

Mede daarom onze motie om nu al prioriteiten aan te brengen in de ambities!

De optie, genoemd tijdens de Raadsinformatieavond over de Kadernota op 3 juli, om bij te lenen vindt Gemeentebelangen Heiloo niet bespreekbaar. Gaten met gaten vullen lost niets op!

Al met al valt er over deze veel te rooskleurige, op boekhoudkundige trucs gebaseerde en onvolledige Kadernota 2024 niets zinnigs te zeggen. Deze kadernota heeft weinig toegevoegde waarde. Desondanks zal Gemeentebelangen Heiloo er kort op in gaan, uitgaande van de drie speerpunten van Gemeentebelangen Heiloo: sociaal, groen en duurzaam.

Sociaal,

In de Kadernota 2024 wordt uitgegaan van –opnieuw- hogere lasten voor jeugdzorg, Mo, huishoudelijke hulp en bijdrage aan de GGD. Dat is enerzijds het gevolg van indexatie, maar anderzijds het gevolg van een stijgend aantal gebruikers van de Mo en de jeugdzorg. Gemeentebelangen Heiloo vindt vooral het grotere beroep op jeugdzorg bijzonder zorgelijk!

Vraag: Welke concrete, preventieve maatregelen neemt het college om te voorkomen dat zoveel jongeren een beroep op de jeugdzorg doen en hoe wordt het effect ervan gemeten?

Bij de WMO wordt voor 2025 uitgegaan van het vervallen van het abonnementstarief bij diverse voorzieningen en wordt een eigen bijdrage geëist. Hiervoor wordt een wetsvoorstel voorbereid, lezen we.

Vraag: Wat is het financiële effect van het controversieel verklaren van dit onderwerp en er vertraging optreedt?

Dan de sociale woningbouw. In Heiloo is nog steeds sprake van een kwalitatieve mismatch op de woningmarkt; er worden ruim 1000 dure woningen teveel gebouwd terwijl er behoefte is aan sociale huur en koop. Voor de komende 10 jaar staan er 1953 woningen op www.plancapaciteit lezen we in de antwoorden van het college. Maar ook lezen we dat reeds vastgelegde afspraken met ontwikkelaars in Zandzoom niet worden opengebroken in verband met voorkomen van vertraging.

Hierover heeft Gemeentebelangen Heiloo vier vragen :

het college “streeft” naar 30 betaalbaar/40 middenduur/30 duur in nieuwbouw, maar de minister vraagt 30% sociale huurwoningen in heel Heiloo. Is het college bereid om gemeentebreed deze 30% sociale huurwoningen te realiseren? En zo nee, waarom niet?
indien de afspraken met ontwikkelaars in Zandzoom niet worden opengebroken; waar worden dan de sociale woningen gebouwd om de 30% nieuwbouw in heel Heiloo cq. alleen in de nieuwbouw te realiseren?
wat doet het college als de ontwikkelaars zelf vertraging veroorzaken in de bouw, omdat ze net als in Alkmaar niet met hun eigen projecten willen concurreren in een verslechterende koopmarkt?
wanneer wordt het Verkeersplan 2018 aangepast aan de uitbreiding van het aantal woningen cq. inwoners?

Groen &

Vanavond wordt van de raad gevraagd om in te stemmen met het doorschuiven van het budget 2023 voor het Plan Fietsverbinding NABO’s Heilooerbos. Dit met als dekking de Reserve Bovenwijkse Voorziening in casu het potje Groenprojecten. Gemeentebelangen Heiloo is van mening dat de gelden voor Groenprojecten ten goede moeten komen aan het versterken van het openbaar groen en niet aan fietspaden en andere infrastructuur. Wij stemmen dus niet in met dit voorstel!

Vraag: Gemeentebelangen Heiloo vraagt het college om voorafgaand aan de Begroting 2024 te komen met een gespecificeerd overzicht van de (gedane en voorgenomen) stortingen in en onttrekkingen aan het potje Groenprojecten.

Het coalitieakkoord heet “Heiloo, Natuurlijk!”. Maar de OD NHN moet keer op keer ingrijpen om deze gemeente te houden aan de natuur- en milieuwetgeving. In de Kadernota 2024 staat niets over maatregelen op gebied van lucht- en waterkwaliteit. Dé grote uitdagingen voor de komende jaren. Slechts in Programma 3a wordt hier voor het landelijk gebied uiterst summier bij stilgestaan, maar voor de bebouwde kom is hier niets over opgenomen. Terwijl juist hier de kwaliteit van de leefomgeving in het geding is. Wat te denken van de verdriedubbeling van het verkeer langs twee basisscholen in Ypestein, louter ten behoeve van de afwikkeling van het 25% extra verkeer dat de Aansluiting A9 oplevert. Dit druist in tegen adviezen van de GGD!

Vraag: Wat gaat het college doen om de leefbaarheid binnen de bebouwde kom te vergroten en vooral nabij gevoelige bestemmingen zoals scholen, kinderdagverblijven, bejaarden- verzorgings- en verpleeghuizen?

Duurzaam

Gemeentebelangen Heiloo pleit voor een duurzame, circulaire economie.

In de Kadernota lezen we dat “we circulair bouwen, onderhouden en slopen inbedden in de organisatie, zodat het de norm gaat worden” en ”verduurzaming van het eigen vastgoed”. Ondertussen loopt dit college weg voor het verduurzamen van dit raadhuis, dit stuk erfgoed, en wordt er voor de nieuwe locatie in de bibliotheek op dit moment NIET circulair gesloopt!

Vraag: Als het college zich zelf niet houdt aan de norm van circulair bouwen en slopen, hoe hard zijn de eisen die zij stelt aan de projectontwikkelaars in Zandzoom en elders om zich wel aan circulair bouwen, onderhouden en slopen te houden.

Tot slot

Als laatste een kanttekening bij de “herijking van de aansturing en topstructuur van de Werkorganisatie BUCH”. Gemeentebelangen Heiloo is geen voorstander van de ambtelijke fusie, laat staan bestuurlijke fusie. Gemeentelijke fusies zijn zelden een succes. Organisatieadviesbureau Twijnstra en Gudde meldde onlangs zelfs nog meer werk te hebben aan het ontvlechten van gemeenten dan aan fusies. Een ambtelijke fusie van vier gemeenten is uniek in Nederland. Vier kapiteins op één schip! En als die kapiteins onderling niet op één lijn zitten en van de organisatie meer vragen dan er redelijkerwijs van verwacht kan worden, wordt ook de BUCH geheid geen succes. Dat is primair een managementprobleem van de vier colleges zelf. Gemeentebelangen Heiloo vraagt van deze vier colleges zelf een gezamenlijke aanpak en betere onderlinge samenwerking.

Gemeentebelangen Heiloo vraagt om een visie, geen fusie!

naar homepage