Bespreeknotitie Leerachterstanden
Commissie Maatschappelijke Zaken 11-01-2021
In de Commissie Maatschappelijke Zaken van 11 januari 2021 heeft Gemeentebelangen Heiloo onderstaande bespreeknotitie over de leerachterstanden en gevolgen voor het welzijn van jongeren ingediend:
BESPREEKNOTITIE ‘CORONA EFFECT op LEERACHTERSTAND’
Inleiding
Gemeentebelangen Heiloo wil met deze bespreeknotitie vragen om een inventarisatie van het effect van corona op leerachterstanden in het basis- en voortgezet onderwijs, teneinde vroegtijdig een eventueel extra beroep op jeugdzorg te voorkomen door preventief maatregelen te nemen.
De coronacrisis en de lockdown van 16 maart tot 8 juni 2020 plus de vanaf 16 december tot minimaal 19 januari 2021 alsmede diverse tussentijdse schoolsluitingen wegens ziekte en/of quarantainemaatregelen, hebben een grote impact op de schoolprestaties van scholieren, zo blijkt.
In eerste instantie gaat het om leerachterstanden, maar het gaat Gemeentebelangen Heiloo hierbij vooral om het welzijn van de leerlingen. Want leerachterstanden leiden tot lagere scores op citotoetsen en eindexamens, lagere schooladviezen voor vervolgstudies en voor veel leerlingen leidt dit tot psychische problemen als frustratie, depressie en stress.
Het Clusius College in Amsterdam meldt dat een kwart meer leerlingen extra ondersteuning nodig heeft ten gevolge van de corona uitbraak. Veel leerlingen zitten door corona niet goed in hun vel.
Probleem
De gemeente Heiloo telt circa 3000 leerlingen in het basis- en voortgezet onderwijs. De druk op de jeugdzorg in Heiloo is de laatste jaren toegenomen en is hoog; zo’n 8% van de jongeren tot 23 jaar doet een beroep op ondersteuning.
Corona kan leiden tot een nog hoger beroep op de jeugdzorg door onder meer het ontstaan en vergroten van leerachterstanden in het onderwijs. Begin november 2020 signaleerde driekwart van de schoolleiders en leraren een leerachterstand bij leerlingen als gevolg van de coronacrisis (NB EenVandaag onderzoek onder 700 leraren in basisonderwijs en 500 in voortgezet onderwijs).
In het voortgezet onderwijs blijken de problemen het grootst. Met name de meest kwetsbare leerlingen hebben achterstanden opgelopen. Het gaat dan om leerlingen die normaal al wat moeilijker meekomen: kinderen die echt hulp nodig hebben om de stof goed te begrijpen en bij het digitale thuisonderwijs weinig begeleiding krijgen, bijvoorbeeld omdat hun ouders weg zijn om te werken, of omdat ze een taalachterstand hebben.
In het basisonderwijs zijn de kinderen in de groepen 3 en 4 het meest kwetsbaar volgens het EenVandaag onderzoek, omdat in deze groepen een start wordt gemaakt met basisvakken als lezen en rekenen.
Ook blijkt dat kinderen van laagopgeleide ouders het zwaarst getroffen worden door de coronacrisis; hun ouders kunnen weinig ondersteuning bieden en hebben ook de middelen niet om steun te organiseren. Deze opeenstapeling van achterstanden vergroot de kloof in de samenleving.
Door de sluiting van de scholen in het voorjaar heeft een grote groep leerlingen al een leerachterstand opgelopen. Het inlopen hiervan zal in 2020 niet meer lukken vanwege lerarentekorten en de lockdown eind 2020. De volle ernst van het probleem zal zich in 2021 manifesteren.
Oplossingsrichting
Gemeentebelangen Heiloo stelt voor het college te verzoeken om –met de schoolbesturen- het probleem van de leerachterstanden in kaart te brengen; om hoeveel leerlingen gaat het, welke leeftijden en welke schooltypen.
Hierbij tevens te inventariseren of het om een leerachterstandprobleem op zich gaat of dat er ook aanverwante (psychische) problemen spelen, al dan niet corona gerelateerd.
Vervolg
De uitkomsten van dit onderzoek te delen met de raad vergezeld van een advies om de leerachterstanden in 2021 aan te pakken, al dan niet opgesteld in samenwerking met Jeugdzorg en/of andere onderwijsdeskundigen om de geconstateerde problematiek vroegtijdig, preventief het hoofd te bieden.